Relacja z Letnia Szkoła Mikroskopii Optycznej 2014

W tym roku Letnia Szkoła Mikroskopii Optycznej została podzielona na dwie oddzielne imprezy:

W związku z tym, że warsztaty mikroskopowe dla profesjonalistów właśnie zakończyły się, poniżej przedstawimy krótką relację.



Otwarcie LSMO 2014 nastąpiło w piątek o godz. 17.30.

Łącznie w szkoleniu udział wzięło 21 osób, które reprezentowały różne profesje, w zakresie których korzystają z mikroskopii oraz różne potrzeby.

W oparciu o ankiety rozesłane do uczestników, każda osoba otrzymała przyporządkowany konkretny zestaw mikroskopowy do pracy w trakcie warsztatów. Oczywiście w trakcie zajęć można było testować dowolny przygotowany i dostępny na miejscu sprzęt. A było w czym wybierać, gdyż na LSMO zostały udostępnione różne modele mikroskopów biologicznych, stereoskopowych, a także mikroskopy metalograficzne, polaryzacyjne, fluorescencyjne. Oprócz tego była możliwość przetestowania akcesoriów dodatkowych do rozbudowy mikroskopów: zestawów do ciemnego pola, do kontrastu fazowego, do polaryzacji, obiektywów, okularów, adapterów. W kwestii rozwiązań do rejestracji obrazu każdy uczestnik mógł porównać ze sobą większość modeli kamer mikroskopowych z naszej oferty, a także sprawdzić możliwość fotografowania przez mikroskop za pomocą aparatu lustrzanka (DSLR).



Od godziny 18.00 uczestnicy zostali zakwaterowani się w pokojach, a następnie udali się na kolację.

Pierwszego dnia zajęcia rozpoczęły się o godz. 19.30 krótką prezentacją wprowadzającą, przygotowaną przez panią Małgorzatę Szklorz, która już trzeci raz z rzędu wzięła udział w LSMO.

Małgorzata Szklorz - już 3 rok z LSMO.

Wystąpienie zaostrzyło apetyt uczestników na wiedzę. Dotyczyło mikroskopów w służbie nauki i pasji artystycznych. Zostały podane interesujące przykłady zastosowań i zaprezentowano ciekawe zdjęcia mikroskopowe. Następnie została przedstawiona krótka historia mikroskopii, budowa mikroskopów oraz ich najważniejsze parametry. Pierwszy dzień zakończył się wykładem o cyfrowych kamerach mikroskopowych, podczas którego uczestnicy mogli usystematyzować, poszerzyć wiedzę, a także uzyskać odpowiedzi na swoje pytania w zakresie istotnych i z pozoru enigmatycznych szczegółów technicznych oraz ich praktycznego znaczenia w pracy przy mikrofotografii z wykorzystaniem tych urządzeń. Piątkowe zajęcia zakończyły się po godzinie 22.00.



Kolejnego dnia, w sobotę, o godzinie 9.00 warsztaty rozpoczęły się prezentacją dotyczącą sposobu montażu aparatów fotograficznych typu lustrzanka na mikroskopach i sterowania rejestracją obrazów mikroskopowych oraz parametrami aparatu z poziomu komputera. Następnie uczestnicy, po zajęciu swoich stanowisk, praktycznie poznawali funkcje różnych kamer mikroskopowych. Dzięki równoczesnemu wykorzystaniu dwóch projektorów multimedialnych sprzężonych z dwoma zestawami mikroskopowymi, zostały poprowadzone praktyczne warsztaty dotyczące obsługi dwóch rodzajów oprogramowania sterującego różnymi modelami kamer. Użytkownicy mogli zaobserwować różnice między kamerami podczas ich pracy i przeprowadzić te same działania na swoich stanowiskach mikroskopowych.

Lustrzanka (DLSR) zamocowana do mikroskopu.

Po obiedzie została dokończona część praktyczna dotycząca kalibracji oprogramowania kamer. Następnie jeden z uczestników LSMO, pan Jerzy Rojkowski, przedstawił interesujący wykład i prezentację pt. „Obserwacje przez kombinacje”, dotyczący sposobów uzyskiwania interesujących mikrofotografii spod mikroskopu, przy wykorzystaniu różnych „domowych”, a co najważniejsze, tanich rozwiązań. Przedstawione zostało także porównanie obiektywów różnej klasy oraz świetne zdjęcia z użyciem domowych sposobów, wykonane przez uczestnika, który traktuje fotografię mikroskopową jako swoje hobby.

Jerzy Rojkowski - wykład i prezentacja pt. „Obserwacje przez kombinacje”.

Kolejny wykład został poprowadzony przez gościa LSMO, specjalistę geologa, pana Piotra Krzemińskiego, który zaprezentował bardzo bogaty w informacje wykład poświęcony obserwacjom skał i minerałów w świetle spolaryzowanym. W trakcie wystąpienia wykładowca prezentował na bieżąco ciekawe próbki geologiczne za pomocą mikroskopu polaryzacyjnego z kamerą.

Piotra Krzemiński - wykład i prezentacja dotyczący obserwacji skał i minerałów w świetle spolaryzowanym.

Uczestnicy w celu przygotowania własnych próbek udali się na brzeg Zalewu Zegrzyńskiego.

Poszukiwania próbek.

Preparaty zostały sporządzone z użyciem balsamu kanadyjskiego i zapewnionych materiałów. Po przykryciu próbek szkiełkiem nakrywkowym rozpoczęto obserwacje na mikroskopach biologicznych i stereoskopowych w świetle spolaryzowanym, a także na mikroskopach polaryzacyjnych. Obserwacje mineralogiczne były tak wciągające, że prawie nikt nie zauważył gwałtownej burzy za oknem. Z jej powodu nastąpiła kilkunastominutowa przerwa w dostawie prądu. Jedynymi urządzeniami działającymi przez ten czas na sali były mikroskopy z wbudowanym akumulatorem i komputery uczestników.

Następne bloki warsztatowe były poświęcone kolejnym technikom obserwacyjnym: obserwacjom w kontraście fazowym i ciemnym polu. Uczestnicy przygotowali preparaty (np. mikroorganizmy wodne, krew), a następnie praktycznie ćwiczyli umiejętności obsługi mikroskopów przygotowanych do prac w ciemnym polu i kontraście fazowym. W tej części wszyscy rejestrowali na komputerach obraz mikroskopowy na swoich stanowiskach wykorzystując wiedzę wyniesioną z wcześniejszych wykładów.



Po kolacji uczestnicy doskonalili swoje umiejętności w zakresie pracy z mikroskopami i kamerami. Każdy miał możliwość indywidualnej konsultacji swojej problematyki ze specjalistą.

Zainteresowani poznali budowę fluorescencyjnego mikroskopu stereoskopowego, wszyscy chętni mieli okazję nauczenia się praktycznej wymiany żarnika w lampie fluorescencyjnej, zapoznali się z systemem centrowaniem palnika, a także z rolą i budową filtrów fluorescencyjnych.



Warsztaty sobotnie zakończyły się po godzinie 22.00.

W niedzielę, od godziny 9.00 do obiadu (13.00), gość specjalny LSMO, specjalista entomolog, pan Jacek Kurzawa, prezentował wspaniałe oprogramowanie Helicon Focus, rozszerzające możliwości pracy z mikroskopami optycznymi w zakresie wizualizacji obrazu. Uczestnicy otrzymali do przećwiczenia możliwości oprogramowania, specjalnie przygotowane przez pana Jacka wypreparowane okazy owadów.

Jacek Kurzawa - wykład o oprogramowaniu Helicon Focus.

Owad przygotowany do fotografowania przez mikroskop i późniejszy skład z oprogramowaniem Helicon Focus.

W trakcie ćwiczeń praktycznych uczestnicy wykonali zdjęcia i modele trójwymiarowe. Zainteresowani mogli porównać różne modele mikroskopów stereoskopowych, a także możliwość wykorzystania mikroskopów biologicznych do wykonywania modeli trójwymiarowych.

W trakcie LSMO zostały ogłoszone trzy konkursy: na najlepsze zdjęcie mikroskopowe, najlepsze zdjęcie z wykorzystaniem Helicon Focus oraz zdjęcie reportażowe z warsztatów.

Niektóre zdjęcia uczestników były naprawdę interesujące i wybór był trudny. Np. świetne, artystyczne zdjęcia zaprezentował pan Jurek Rojkowski, ciekawe zdjęcie przedstawiła pani Dorota Matela, bardzo dobre zdajecie wykonane z wykorzystaniem Helicon Focus zgłosiła pani Natalia Goszczycka. Ogłoszenie wyników i wręczenie nagród nastąpiło podczas oficjalnego zakończenia Letniej Szkoły Mikroskopii Optycznej dla Profesjonalistów. Każdy z uczestników otrzymał certyfikat ukończenia warsztatów i szkolenia.

Ostatecznie, po intensywnej naradzie, w konkursach fotograficznych zostały nagrodzone następujące osoby:

Zdjęcie mikroskopowe – Jolanta Głogowska za praktyczne wykorzystanie wiedzy wyniesionej z wykładów i ćwiczeń w zupełnie nowej dla siebie dziedzinie, rejestracja w świetle spolaryzowanym.

Autor: Jolanta Głogowska

Zdjęcie z wykorzystaniem oprogramowania Helicon Focus - Stanisław Pietrak

Autor: Stanisław Pietrak

Zdjęcie reportażowe - Małgorzata Szklorz

Autor: Małgorzata Szklorz



Zdajemy sobie sprawę, że nie udało się w pełni zrealizować bardzo rozbudowanego programu tak, jak byśmy tego chcieli, ale wykorzystując ankiety i uwagi uczestników mamy nadzieję zorganizować w przyszłym roku jeszcze lepsze warsztaty mikroskopowe. Tych, którzy czują pewien niedosyt, a chcieliby jeszcze w tym roku udoskonalić swoje umiejętności zapraszamy do udziału w LSMO dla młodych badaczy i początkujących amatorów w miejscowości Piaski na Mazurach. Będzie tam dostatecznie dużo czasu, aby pod naszym okiem popracować na różnych mikroskopach.

Zapraszamy w przyszłym roku wszystkich profesjonalistów i zaawansowanych amatorów do Letniej Szkoły Mikroskopii Optycznej 2015 dla profesjonalistów!